فولاد زنگ نزن
دیدگاه های ثبت شده
0
دیدگاهی برای این پست ثبت نشده است.
فولاد زنگ نزن
استنلس استیل مارتنزیت اولین فولاد زنگ نزن بود که توسط هری بریرلی کشف شد. آیا می‌دانستید اولین ریخته‌گری تجارتی استنلس استیل در انگلستان انجام شده است؟
ما در این مطلب در سایت کلیدآهن قصد داریم شما را با استنلس استیل به صورت کامل آشنا کنیم و بگوییم ترکیبات استنلس استیل و خواص استنلس استیل چیست. همچنین در ادامه انواع فولاد استنلس استیل و کاربرد استنلس استیل را معرفی می‌کنیم و در پایان در خصوص قیمت استنلس استیل و این‌که اگر خریدار استنلس استیل هستید باید به چه نکاتی توجه کنید خواهیم پرداخت.
برای مشاهده آخرین قیمت های محصولات ورق استنلس استیل دکوراتیو اینجا را کلیک کنید.
استنلس استیل چیست؟
استنلس استیل به دلیل این که در برابر خوردگی مقاوم است فولاد زنگ نزن یا فولاد ضد زنگ نیز نامیده می‌شود. بیشترین و مهم‌ترین کاربرد استنلس استیل نیز به دلیل همین ویژگی اش است.
استنلس استیل فلزی با دوام که به صورت صددرصدی قابل بازیافت است. به طوری که 60 درصد استنلس استیل‌های موجود در بازار از ذوب و بازیافت قراضه و ضایعات استنلس استیل به دست آمده‌اند. استنلس استیل یا فولاد زنگ نزن برعکس فولاد در مجاورت با رطوبت و هوا لکه نمی‌شود. حداکثر دمایی که استنلس استیل می‌تواند در محیط‌های اکسیدی تحمل کند 430 درجه سانتی‌گراد است. در نتیجه از ویژگی‌های استنلس استیل می‌توان به مقاومت در برابر اکسیداسیون، مقاومت در برابر درجه حرارت بالا، مقاومت در برابر خوردگی و … اشاره کرد.
بزرگ‌ترین اشتباه در مورد فولاد زنگ نزن این است که بعضی افراد تصور می‌کنند که این نوع فلز زنگ نمی‌زنند در صورتی که فولاد زنگ نزن فقط در شرایط خاص آب‌وهوایی همچون قرارگیری در آب دریای جاری و آب شیرین و محیط‌های تمیز زنگ نمی‌زند.
ترکیبات استنلس استیل
عنصر اصلی استنلس استیل کروم محسوب می‌شود، همین عنصر است که سبب مقاومت در برابر خوردگی می‌شود. بنابراین برای زنگ نزن بودن استنلس استیل وجود حداقل 10.5 درصد کروم نیاز است. البته میزان کروم در استنلس استیل می‌تواند تا 28 درصد افزایش یابد. کروم موجود در استنلس استیل سبب ایجاد یک لایه براق بر روی این فلز می‌شود که نقش محافظ در زنگ‌زدگی را ایفا می‌کند.
اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم وجود کروم در استنلس استیل سبب می‌شود که یک لایه نازک اکسید کروم روی فولاد تشکیل دهد و بدین صورت فولاد را در برابر خوردگی یا همان زنگ زدن مقاوم می‌کند. به این خاصیت رویینگی نیز می‌گویند و بسته به میزان کروم موجود در استنلس استیل، درصد رویینگی آن افزایش می‌یابد. ویژگی رویینگی در استنلس استیل ناپایدار و موقتی است میزان ثبات رویینگی در استنلس استیل به عواملی همچون میزان ترکیب فولاد، درجه حرارت، غلظت و نوع محیط خورنده بستگی دارد.
وقتی به هر دلیلی لایه کروم بر روی فولاد زنگ نزن خراشیده شود، کروم مجدد خودش را بازیابی و ترمیم می‌کند به همین دلیل خودترمیمی است که به این نوع فولادها ضدزنگ می‌گویند. از آن جایی که استنلس استیل یک فولاد پر آلیاژ محسوب می‌شود علاوه بر کروم، دارای مولیبدن، کربن، منگنز، گوگرد، سیلیسیم و نیکل نیز هست.
نیکل در فولاد زنگ‌نزن حداقل 2 حداکثر تا 26 درصد است و سبب بهبود انعطاف‌پذیری، خاصیت جوش‌پذیری، و فرم پذیری می‌شود. البته عنصر نیکل در مقاومت بیشتر در برابر خوردگی نقش موثری دارد. همچنین میزان 1 تا 2 درصد منگنز، کمتر از 03/0 گوگرد و کمتر از 045/0 فسفر در استنلس استیل وجود دارد. وجود منگنز در استنلس استیل سبب افزایش شکل پذیری و مقاومت در برابر ضربه و سایش می‌شود و تا حدودی خواصش همانند نیکل است، وقتی مقداری از درصد نیکل استنلس استیل را با منگنز جبران می کنند، قیمت آلیاژ کاهش می یابد. گوگرد نیز سبب نرمی در فولاد و سهولت در ماشینکاری استنلس استیل می‌شود. اما برای این که خاصیت گوگرد کنترل شود و موثر باشد باید حتما همراه با منگنز بیاید. بدین صورت از ترکیب این دو عنصر فولاد خوش‌تراش ایجاد می‌شود که به آن سولفات منگنز نیز گفته می‌شود.
کرم، نیکل و منگنز زیاد در استنلس استیل سبب خاصیت غیر مغناطیسی در این فلز می‌شود. همچنین مولیبدن در استنلس استیل حداکثر تا 5 درصد وجود دارد و در افزایش مقاومت به خوردگی حفره ای و شیاری تاثیر دارد و باعث پایداری بسیار زیاد لایه محافظ آن می شود. کربن موجود در استنلس استیل معمولا کمتر از 1/0 درصد است اما گاهی ممکن است حداکثر تا 2/1 کربن در استنلس وجود داشته باشد. این عنصر در استنلس استیل سبب افزایش استحکام و سختی می‌شود.
در استنلس استیل سیلیسیم نیز کمتر از 1 درصد موجود است و همین عنصر سبب مقاومت در برابر پوسته شدن در دمای بالا، مقاومت در برابر خوردگی و اکسیژن زدا در کوره می‌شود. اکسیژن زدایی در کوره باعث می‌شود که استنلس استیل‌های تولیدی دچار تخلخل نشوند.
البته در بعضی از انواع استنلس استیل پیش می‌آید که به ندرت 3/0 تا 1 درصد وانادیم، حداکثر 3/0 آلومینیوم، حداکثر 2/0 مس و کمتر از 1 درصد تیتانیوم وجود داشته باشد. وجود مس نیز سبب بهبود شکل‌پذیری و افزایش مقاومت به خوردگی می‌شود.
تیتانیوم و نیوبیم با تشکیل کاربیدهای بسیار پایدار کربن، از کاهش مقاومت به خوردگی استنلس استیل جلوگیری می کند.
خواص استنلس استیل
استنلس استیل با توجه به آلیاژهای مختلف ویژگی‌های منحصربه‌فرد بسیاری دارد اما به‌طورکلی تمامی استنلس استیل‌ها از خواص زیر برخوردارند:
- تولید ساده
- ظاهری زیبا و جذاب
- شکل‌پذیری عالی
- مقاومت بالا نسبت به خوردگی و پوسته شدن
- مقاومت در برابر حرارت
- ماندگاری بسیار و کارکرد عالی
- خنثی از نظر قابلیت‌های بیولوژیکی
- 100 درصد قابل بازیافت
- مقاوم در برابر وزن سنگین
- اکسایش و خزش در دمای بالا
- خودترمیمی یا خودشفایی
انواع فولاد استنلس استیل
به‌طورکلی استنلس استیل ها یا همان فولادهای زنگ نزن بر اساس ویژگی‌هایی که دارند به 4 دسته استنلس استیل سری 400 یا استنلس استیل بگیر (مغناطیسی) یا فریتی Ferritic 400، استنلس استیل نگیر (غیر مغناطیسی) یا آستنیتی Austenitic 300، استنلس استیل داپلکس Austenitic-Ferritic Duplex و استنلس استیل مارتنزیت Martensitic تقسیم می‌شوند.
در ادامه به صورت خلاصه با ویژگی‌های هر کدام از این 4 گروه آشنا شوید:
استنلس استیل سری 400 یا بگیر (مغناطیسی) یا فریتی Ferritic 400
از مهم‌ترین شاخصه این نوع استنلس استیل می‌توان به خاصیت آهن‌ربایی و افزایش کروم به حد کافی و کربن کم اشاره کرد. ساختار استنلس استیل سری 400 یا بگیر (مغناطیسی) یا فریتی Ferritic 400 سبب ویژگی‌های خاص در این فلز می‌شود که شامل افزایش کروم و مولیبدن سبب افزایش مقاومت نسبت به خوردگی و افزایش خاصیت جوش‌پذیری به دلیل دارا بودن تیتانیوم و نیوبیم می‌شود.
AISI 430 یا 4016/1 پرمصرف‌ترین استنلس استیل در این گروه است. از این نوع استنلس استیل زمانی استفاده می‌شود که ملاک اصلی زیبایی ظاهری قطعه باشد و البته شرایط محیطی جایی که از آن استفاده می‌شود سخت نباشد.
این نوع استیل به دلیل شبکه بلوری Fcc فرم پذیری خوبی ندارند اما از خاصیت جوش‌پذیری خوبی برخوردارند. تنها عملیات حرارتی که برای این نوع انجام می‌شود عملیات بازپخت است. در بعضی مواقع بر روی آن‌ها روش نیتروژن دهی نیز انجام می‌شود. مقاومت این نوع فولاد از مارتنزیتی بهتر و از آستنتیتی بسیار ضعیف‌تر است.
استنلس استیل نگیر (غیر مغناطیسی) یا آستنیتی Austenitic 300
استنلس استیل سری 300 به این که خاصیت آهن‌ربایی ندارد و میزان کربن، کروم و نیکل آن کمتر از یک‌دهم درصد معروف است. استنلس استیل سری 300 پرکاربردترین نوع استنلس استیل در جهان است، به طوری که 65 درصد نیاز بازار از این سری تامین می‌شود. پر کاربردترین استنلس استیل سری 300 ، استنلس استیل 304 و 304L است که با عنوان 8/18 10/18 نام‌گذاری شده و شناخته می‌شوند.
ساختار آستینتی این فولاد زنگ نزن سبب شده است که در برابر دماهای بالا مقاوم، انعطاف‌پذیر و جوش‌کاری خوبی داشته باشد.
استنلس استیل داپلکس یا آستنیتی – فریتی Austenitic-Ferritic Duplex
پرمصرف‌ترین نوع استنلس استیل داپلکس 4462/1 EN است. این نوع از استنلس استیل مقاومت بیشتری نسبت به استنلس استیل‌های مغناطیسی و غیر مغناطیسی دارد. ساختار داپلکس از ترکیب آستنیتی و فریتی ایجاد شده است.
این نوع فولاد را داپلکس می‌نامند که خاصیت ضدزنگ نیز وجود نیکل در این فولاد برای حفظ فاز آستنیت و خاصیت انعطاف‌پذیری دارد. همچنین وجود عنصر کروم نیز برای حفظ فاز فریت و خاصیت استحکام در فولاد وجود دارد.
از استنلس استیل داپلکس عموما در صنایع پتروشیمی، کاغذسازی و کشتی‌سازی استفاده می‌شود.
استنلس استیل مارتنزیت Martensitic
ویژگی بارز استنلس استیل مارتنزیت میزان کروم و کربن بالاتر از یک‌دهم درصد و خاصیت آهن‌ربایی همراه با سختی‌پذیری مناسب است. این فولاد دارای مقاومت به خوردگی متوسط، استحکام توام با سختی بالایی دارد که از طریق عملیات حرارتی حاصل می‌شود. این سری از استنلس استیل‌ها دارای جوش‌پذیری ضعیف بوده و غیر مغناطیسی هستند.
برای ساخت بلید توربین‌های بخار از این نوع فولاد استفاده می‌گردد.
کاربرد استنلس استیل
آلیاژهای مختلفی از استنلس استیل وجود دارد که هر کدام کاربردهای متفاوتی دارند. شما می‌توانید در جدول زیر بعضی از این کاربردها را بخوانید.
جدول کاربردهای استنلس استیل
| آلیاژ استنلس استیل | ویژگی بارز | اشکال | کاربرد استنلس استیل |
| استنلس استیل 410 | مقاومت بالا در برابر خوردگی | ورق با ضخامت‌های پایین | ظروف استیل آشپزخانه مانند قاشق و چنگال |
| استنلس استیل 420 | ضد زنگ | اکثرا میلگرد | کارای تزیینی برای ماشین و دکوراسیون |
| استنلس استیل 430 | دارای خواص مغناطیسی (معروف به بگیر) | ورق با ضخامت 2 میلیمتر به بالا | دکوراسیون خانه، تزیینات داخلی اتومبیل، کارد، چنگال، سینک ظرف‌شویی، توالت، طراحی تجهیزات داخلی، ظروف آشپزخانه، روکش و پوشش بام ساختمان و بغل پله‌برقی |
| استنلس استیل 304 | پر مصرف به دلیل ارزان بودن | تمامی اشکال به جز تیرآهن | ابزار پخت‌وپز، سینک، کارد و چنگال، نفت و گاز، لوازم برودتی، تجهیزات سلف، بیمارستان، غذا و نوشیدنی‌ها، کشتارگاه‌ها، داروسازی، مخازن و کشتی‌های حامل مایعات خورنده |
| استنلس استیل 321 | کروم زیاد و دارا بودن مس _ضد سایش | اجزای کوره، تجهیزات در معرض دمای بالا و یا سیکل‌های آبی | |
| استنلس استیل 316 | ضد اسید_ دومین استنلس استیل رایج بازار | محیط‌های حاوی کلر و آلوده دریایی، آب‌های شیرین، لوله‌ها، مخازن، پتروشیمی، صنایع کاغذ و خمیر کاغذ، کنترل آلودگی، نفت، هیدرومتالورژی، صنایع غذایی و جراحی | |
| استنلس استیل 309 | نسوز | ظروف دما بالا، مبدل‌های کاتالیزوری، سیستم‌های اگزوز، صنایع پتروشیمی، نفت و فولاد، کوره‌های فولادسازی، مخازنی که حرارت بالاست، اگزوز خاور و غیره | |
| استنلس استیل 310 | معروف به نسوز_مقاومت در دمای بالا تا
1250 درجه _ گران ترین استنلس استیل |
قطعات کوره، لوله‌ها، مبدل‌های آمونیاک و غیره |
پیشنهاد می‌کنیم خلاصه این مطلب را در اینفوگرافی استنلس استیل کلیدآهن ببینید.
قیمت استنلس استیل
استنلس استیل با استفاده از نورد گرم و نورد سرد در اشکال مختلفی همچون ورق استنلس استیل، لوله، میلگرد، نبشی، ناودانی، پروفیل، تسمه، سیم استنلس استیل (مفتول)، توری، پولکی، رینگ، شفت، چهار پهلو، شش پر (شش‌ضلعی)، فیلر و … تولید می‌شود.
همچنین اتصالات استنلس استیل شامل فلنچ، تبدیل، شیرآلات، زانو، سه‌راهی، کپ لرزه‌گیر، گسکت، پیچ و مهره، واشر، مهره ماسوره، بوشن استنلس استیل، مغزی، سر شلنگی، درپوش دنده‌ای، چپقی، خرطومی و … می‌شود.
شما می توانید جهت اطلاع از قیمت انواع استنلس استیل به جدول لیست قیمت استنلس استیل مراجعه کنید و برای خرید آن ها با شماره 02188243300 در کلیدآهن تماس بگیرید.
خریدار استنلس استیل
اگر شما خریدار استنلس استیل هستید بهتر است به نکات کلیدی زیر که کلیدآهن برای شما آماده کرده است توجه کنید:
- به‌طورکلی استنلس استیل سری 400 فاقد نیکل و ارزان‌تر از استنلس استیل سری 300 است.
- لوله از استنلس استیل سری 400 در ایران موجود نیست.
- در سری 300 وقتی L اضافه می‌شود یعنی کربن کمتر، انعطاف‌پذیری بیشتر و جوش پذیری بهتر است. وقتی نشانه اختصاری S به استنلس استیل اضافه می‌شود یعنی نسوز و این که گریدS از مقاومت بالایی نسبت به اکسیداسیون برخوردار است. نشانه H نیز به مفهوم کربن بیشتر است.
- در سری 400 استنلس استیل 430 و در سری 300 استنلس استیل 304 و 316 پرکاربردترین یا به اصطلاح رند بازار است.
همچنین به صورت کلی میلگرد، تسمه، نبشی، شش پر و فلنچ استنلس استیل از هند وارد می‌شود و ورق استنلس استیل از کشورهای هند، چین، کره، آفریقای جنوبی، اسپانیا، تایوان و مالزی وارد ایران می‌شود. در پایان پروفیل، لوله و اتصالات استنلس استیل نیز از چین وارد می‌شود.